Anke in Gaza

Erez Crossing – Woensdag 1 november 2017

Ik word afgezet aan Erez Crossing, de enige grensovergang die nog open is. Wandelend naar de ingang van de terminal, worden we aangesproken door een journalist: “Are you going inside?” Inside. Naar binnen. In Belgium, in the USA, in Palestine, in Israel, maar ‘inside the Gazastrip’.

De grenscontroles van Israël zijn hightech uitgerust, maar vooral groot en leeg. De terminal heeft 7 loketten, maar al jaren is er slechts één open. Eens ik buiten de terminal ben, kan ik eindelijk de grens oversteken. Al lijkt dat simpeler dan het klinkt. Na de muur kom je terecht in niemandsland, een bufferzone van 300 meter die Israël heeft ingelegd voor de veiligheid. De enige weg die je kan volgen is een lange gang van ongeveer één kilometer. Deze gang leidt je recht naar het volgende checkpoint, een kleine container, dat van Fatah.

Een taxi brengt ons verder in Gaza. De geur van benzine, een fel vervuilde zee en ezels overheerst. Constant is er geluid. 2 miljoen mensen op 360 vierkante kilometer zorgt duidelijk voor veel lawaai, afval en chaos.

Les 1: “No rules in Gaza”

Mijn vrienden, de jongeren van het project, willen me leren hoe je een overtuigende Gazaan moet zijn. “No rules in Gaza” is de basisregel. Het Gazaanse verkeer is hier het perfecte voorbeeld van: voorrangsregels bestaan niet, de juiste kant van de weg is de kant die het snelste is (spookrijden is de norm), verkeerslichten werken niet want er is geen elektriciteit en de chauffeur die het meeste geluid kan maken, beweegt zich het snelst door het verkeer.

Les 2: Bewegen door Gaza

Zoals je waarschijnlijk kan afleiden uit mijn eerste puntje, rijden er heel veel auto’s in Gaza. Toch is bijna niemand eigenaar. Elke auto die in de stad rondrijdt, is bijgevolg een taxi. Wil je van punt A naar punt B gaan? Ga in het midden van de weg staan (maar niet te fel in het midden, dan word je gewoon omvergereden). Binnen enkele seconden zal er een auto voor je stoppen. Schreeuw tegen de chauffeur waar je heen wil en stap in de auto, die waarschijnlijk geen vrije plaatsen heeft, maar “no rules in Gaza” toch?

Les 3: Why would you need 24 hours of electricity?

Tijdens de oorlog van 2014 werd de enige elektriciteitscentrale van Gaza gebombardeerd. Daardoor is Gaza nu afhankelijk van elektriciteit die van Israël komt. Gemiddeld heeft een gezin 3 uur elektriciteit per dag, soms langer, soms korter.. Wanneer je aan je avondeten zit, springt plots het licht aan en wanneer je ’s avonds aan het bijpraten bent, valt het licht plots uit. Eens de elektriciteit aanspringt, zijn alle stopcontacten bezet want alles moet overleven tot er weer elektriciteit is.

Les 4: Een vork?

Za’atar, Maqluba, Hummus, Falafel, Musakhan, … Palestijnse gerechten en die eet je met brood en je handen. Een vork wordt niet gebruikt in Gaza, waarom zou je ook moeilijk doen als het makkelijk kan?

Les 5: The power of youth

Het laatste, maar belangrijkste, komt helemaal tot uiting in het theater. Mohammed is een jongen van 15 jaar en overleefde 3 oorlogen. Hij heeft het geluk dat hij familie in Wit-Rusland heeft, waardoor hij enkele keren de Gazastrook heeft kunnen verlaten.

Voor de meerderheid is dat niet het geval. Jongeren groeien op in een plaats waar ze niet uit kunnen. Hun wereld is 50 kilometer lang en gemiddeld 8 kilometer breed. Binnen deze ruimte worden ze geconfronteerd met heel wat andere problemen: Hamas, huiselijk geweld, armoede, vervuiling, oorlog en geweld, … Trauma’s die kinderen op jonge leeftijd moeten verwerken. Kinderen hebben nood aan een uitlaatklep, een veilige omgeving waar ze gewoon jong kunnen zijn.

Theater Day Productions, de organisatie waarvoor in 2014 14.000 scholieren gingen werken, zorgt dat de jongeren een uitlaatklep hebben. Als je het theater binnenkomt, voel je de veilige omgeving. In hun voorstellingen vertellen kinderen hun verhaal maar ook hun mening aan het publiek. Het is ongelooflijk wat een straffe verhalen ik tijdens het Annual Drama en Animation Festival heb gezien en gehoord.

Deze kinderen en jongeren creëren een magische plaats. Een plaats waar iedereen een stem heeft, zijn mening kan geven en waar deze ook geaccepteerd wordt. Na de voorstellingen werd er steeds een discussie gehouden met het publiek. De kinderen hadden door het tonen van hun stuk een thema op tafel gelegd, en moeders, vaders, oma’s, opa’s… worden geconfronteerd met problemen waar zij nog niet over nagedacht hadden. Met een sterk signaal tonen de kinderen en jongeren van TDP hun omgeving hoe zij de toekomst zien. Wat zij doen, zie ik niet snel in ons eigen landje gebeuren.

Elk individu dat ik heb ontmoet, straalt positieve energie uit. Ondanks de schrijnende situatie waarin ze zich bevinden, zijn ze allen changemakers.


Geschreven door Anke Steenwegen, ambassadeur 2014.