2024 - Recht op een gezonde en veilige buurt
Recht op een mooie en veilige buurt
Wat als je om van onze huidige wereld een betere plek te maken, zou starten op een plaats die jij goed kent? Wat als je je eigen buurt, met jouw straat, vriendengroep, sportclub en school zou beschouwen als de deur naar de rest van het oneindige universum? Wat als het opknappen van jouw vertrouwde leefomgeving ook anderen zou inspireren om van hun buurt een plek vol toekomstkansen te maken? Jongeren hebben recht op een veilige, schone, gezonde en duurzame leefomgeving, waar ze zichzelf kunnen ontwikkelen, een netwerk van gelijkgezinde leeftijdsgenoten kunnen opbouwen en hun stempel kunnen drukken op de samenleving. Dit recht op een gezonde en veilige buurt wordt expliciet vermeld in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en is essentieel voor het uitoefenen van andere rechten. Hoe kunnen jongeren goed onderwijs genieten in een buurt die niet aan hen aangepast is? Voelen zij zich voldoende beschermd? Is er ruimte voor hun wensen en ideeën?
Buurt in gevaar
Het recht op opgroeien in een eigen vertrouwde buurt waar jongeren zelf aan de slag kunnen met hun dromen was nog nooit eerder zo belangrijk. Toch stemt dit ideaal vaak niet overeen met de werkelijkheid en wordt dit recht het meest van alle rechten geschonden. Overal ter wereld bevinden zich jongeren voor wie een gezonde en veilige buurt verre van de realiteit is. In Burundi worden jongeren dagelijks geconfronteerd met de gevolgen van ernstige milieuverontreiniging; velen wonen namelijk naast uitgestrekte vuilnisbelten en ondervinden rechtstreeks de gevolgen van schadelijke afvalstoffen die in de lucht en het drinkwater terechtkomen. Daarnaast zorgt de klimaatverandering er voor hevige regenval, overstromingen en onvoorspelbare droogteperiodes, met bodemerosie tot gevolg. Dit bemoeilijkt kleinschalige, lokale landbouw, waarvan het levensonderhoud van veel inwoners afhangt. Dit heeft tot gevolg dat heel wat Burundese jongeren in armoede opgroeien. Hun recht op een gezonde en veilige buurt wordt steeds opnieuw geschonden. En jij? Wat met jouw buurt? Ga jij ’s ochtends met plezier de deur uit om je buurt te bewonderen? Voel jij je veilig op straat? Is er een plek waar je samen met je vrienden heen kunt om te chillen, je hoofd leeg te maken en je hart te luchten? Maak je je soms zorgen over het gebrek aan groen in je straat of het afval aan de kant van de weg? Heb je geen idee wie je buren zijn en zou je hen graag leren kennen? Is er plaats voor jou om écht jong te zijn?
Jongeren in actie
De veerkracht en vindingrijkheid van jongeren om van hun buurt een thuis te maken, valt niet te onderschatten! In Burundi pakken de jongeren van Spring Communities (vroeger JSBM, ‘Jeunesse au Service d’un Burundi Meilleur’) op een creatieve manier maatschappelijke uitdagingen aan door afval nieuw leven in te blazen als kunst. Zo kaarten ze de impact van vervuiling aan en stimuleren ze anderen om ook acties te ondernemen tegen de klimaatcrisis. Door het activistisch inzetten van kunst, ‘artivism’, ondersteunen Spring Communities, KIYO en YOUCA jongeren die hun eigen buurt transformeren tot een prikkelende plek waar toekomstdromen tastbaar worden.
In 2024 zet YOUCA zich eveneens in voor TDP (‘Theatre Day Productions’) in Gaza, waar de droom van een warme en beschermde buurt voor jongeren ver weg is. Hier is theater het middel bij uitstek om traumatische gebeurtenissen te verwerken en hoop te ontluiken. TDP creëert zo een veilige ruimte voor jongeren om zich te ontspannen en zich vrij uit te drukken. En ook Belgische jongeren kunnen op allerlei creatieve manieren de handen in elkaar slaan om hun buurt te verbeteren! Denk maar aan een initiatief als Mooimakers, dat op diverse manieren zwerfvuil uit het straatbeeld weert. Wie weet kan jij binnenkort je schooldirectie overtuigen om zonnepanelen op het dak te leggen of organiseer je een gezellig buurtfeest? Misschien overhaal je wel het gemeentebestuur om extra bomen in je buurt te planten en geniet straks iedereen van een gezondere lucht? Of richten jij en je buren een plek op waar je kleding kan ruilen of elkaars spullen kan uitlenen? Misschien timmeren jullie zelfs een weggeefkast in elkaar, waar mensen die het wat minder breed hebben gratis dingen kunnen meenemen? Of zitten de brievenbussen van je buren straks vol met tekeningen om hen aan te moedigen ook acties op poten te zetten?
Een betere wereld begint in jouw eigen buurt!
Kortom: ook al hebben jongeren wereldwijd recht op een gezonde, veilige en duurzame buurt, toch wordt dit recht dikwijls geschonden. Maar jongeren blijven niet bij de pakken zitten en laten hun fantasie de vrije loop om een buurt te creëren waarin zij een rechtvaardige toekomst kunnen opbouwen. In Burundi en Gaza tonen jongeren reeds hoe kunst een collectieve verandering kan teweegbrengen over de landsgrenzen heen. En jij? Heb jij al een zot idee om van jouw buurt een eerlijkere plek te maken? De mogelijkheden zijn eindeloos en ook jij kan een verschil maken. Laat je inspireren door jongeren vanuit alle hoeken van de wereld, maak je school warm voor de YOUCA Action Day en ontdek wat jij kan verwezenlijken. Als je start in je eigen buurt, wie weet waar je dan terechtkomt?