Jong leiderschap
In 2016 steunde YOUCA het project van KIYO en hun Braziliaanse partner PAMEN/CHEIFA, een organisatie die gespecialiseerd is in jeugdparticipatie via de vorming van jonge leiders. Zij zetten in de voorstad van de Braziliaanse grootstad Rio de Janeiro een project op om de maatschappelijk kwetsbare jongeren van de Jardim Gramachofavela – de grootste openlucht vuilnisbelt van Zuid-Amerika – kansen te bieden om op te komen voor hun recht op onderwijs en participatie.
De uitdaging
Op Jardim Gramachofavela wonen zo’n 20.000 mensen in mensonwaardige omstandigheden. Ze leven er in huisjes gemaakt van houten planken, asbestplaten en plastic. Om de jongeren die hier leven een stem te geven heeft PAMEN een alternatief onderwijsprogramma en een vormingscyclus voor jeugdparticipatie ontwikkeld. Op deze manier krijgen kinderen toegang tot onderwijs en jongeren tot beroepsopleidingen, en worden anderen opgeleid tot jonge leiders die actief het jeugdbeleid mee bepalen en daarmee de aanpak van onder meer kinderarbeid en seksuele uitbuiting van minderjarigen versterken. Door te participeren in lokale, regionale en nationale jeugdraden worden de jongeren zelf de protagonisten in de strijd voor hun recht op een betere toekomst: één zonder discriminatie, armoede en repressie en met behoorlijk onderwijs, een goede gezondheidszorg, een degelijke baan en een fatsoenlijke woning in een nette en veilige omgeving.
De aanpak
Hoe gebeurt dat? In het aanvullend onderwijsprogramma van PAMEN is er in het basisonderwijs jaarlijks plaats voor 100 kinderen van 4 tot 13 jaar die geen toegang hebben tot onderwijs. Op die manier wil PAMEN de meest kwetsbare kinderen van de vuilnisbelt uit de kinderarbeid halen. Leerkrachten en maatschappelijk werkers proberen met het middagmaal en culturele activiteiten ook de ouders te betrekken. Daarnaast volgen 100 jongeren tussen de 14 en 25 jaar informeel avondonderwijs of flexibel onderwijs voor beroepsopleidingen. Jongens en meisjes die al vroeg gedwongen worden om te moeten werken krijgen hier een tweede kans. Dit soort onderwijs biedt hen sociale en economische doorgroei. De beroepscursussen worden aangevuld met gespreksgroepen, culturele en recreatieve activiteiten en bewustwording en verdediging van hun rechten waar nodig.
Beroepscursussen
Ook wordt speciale aandacht gericht op een groep van een 50-tal jongeren per jaar, tussen de 12 en 18 jaar, de zogenaamde jongeren in conflict met de wet. Na een eerste inbreuk hebben zij een tweede kans gekregen om in vrijheid aan familiale en sociale integratie te doen onder begeleiding van een NGO, in dit geval PAMEN. Zij worden begeleid via kringgesprekken, onderwijs (voor de meesten betekent dit terug gaan studeren) en psychosociale ondersteuning. Een belangrijke kans voor deze jongeren. Anders dreigt opsluiting. Deze re-integratie is een succes: 90 procent van deze jongeren legt een succesvol traject af!
Wat betreft de opleiding van jonge leiders, die worden voorbereid via een vormingscyclus: sociaal-culturele activiteiten en bezoeken, vormingen, deelname aan congressen, seminaries en publieke hoorzittingen,… Daarnaast neemt elke jongere sociaal engagement op door in zijn eigen buurt aan vrijwilligerswerk te doen bij een bestaand sociaal project dat focust op jongerenparticipatie en kinderrechten. Ook krijgen de jongeren sociale begeleiding tijdens hun studies, maar ook aan hun familie en gemeenschap wordt gedacht. De jonge leiders worden tijdens de kinder- en jongerenconferenties begeleid van a tot z. Ze worden gestimuleerd om de besluiten die tijdens de conferenties worden gemaakt verder op te volgen en jongerenbelangen op de politieke agenda te blijven zetten.
Deze plannen liepen vijf jaar. Dat betekent dat we in totaal meer dan 1.500 kinderen en jongeren bereikten en hen begeleidden naar een participatieve rol in hun gemeenschap.
Een plek voor Rupert
Begin 2017 moesten we afscheid nemen van Brazilië-ambassadeur Rupert. Hij kwam om bij een verkeersongeluk. Rupert was supergeëngageerd, mega-enthousiast en ontzettend begaan met het project in Brazilië. Rupert noemde de inleefreis naar Brazilië steeds de reis van zijn leven. Daarom gaven we hem postuum de titel ere-ambassadeur. Hij is voor altijd verbonden aan dit project, daarom vonden we het ook belangrijk hier een plekje vrij te maken. Dichtbij het project dat hij zo graag zag.
